Nomadland
Nomadland. Ik heb alles. Werkelijk alles wat er maar te wensen valt in het leven. Fijn huis, regelmatig inkomen, mooie spullen. Dat is wel eens anders geweest. Eens, een kort moment in mijn leven, had ik helemaal niets meer. Na het zien van de prachtige film Nomadland realiseer ik me opnieuw dat het helemaal niet vanzelfsprekend is dat alles voor de wind gaat in je leven. Integendeel!
In Nomadland is de zestigjarige Fern -gespeeld door Frances McDormand- alles kwijt. Haar echtgenoot is overleden en het bedrijf waar alle inwoners van Empire, Nevada, werkten, is tijdens de economische ineenstorting failliet gegaan. Het hele industriestadje is opgeheven, met postcode en al, en de bewoners trekken weg.
Ook Fern neemt afscheid van haar huis vol herinneringen met het prachtige uitzicht op het woestijnlandschap. Ze pakt zoveel mogelijk bezittingen in haar witte bestelbusje, bouwt de viskoffer van haar overleden man om tot een piepklein keukentje en gaat, als een moderne nomade, op pad om werk te zoeken.
Het lijkt een ongebruikelijke oplossing, maar toch is Fern niet als enige onderweg. Er blijkt een hele colonne van Amerikanen, veelal boven de vijftig, te leven in busjes, campers en ‘vans’. Ten gevolge van tekortschietende sociale zekerheden doorkruisen ze het land. Op zoek naar allerlei soorten seizoenswerk; bietenoogst, campingwerk en magazijnwerk bij Amazon. Fern komt de leden van dit rondreizende leger voortdurend tegen. Het blijkt een warme gemeenschap te zijn waar niet alleen veel praktische kennis, maar ook veel lief en leed wordt gedeeld.
Tijdens een bootcamp voor beginnende nomaden ontmoet Fern de maatschappijkritische Bob Wells. Onder het motto ‘Als de werkpaarden aan de kant worden gezet, moeten de werkpaarden voor elkaar opkomen’ , heeft hij een supportsystem opgezet voor mensen die onderweg zijn en wel wat hulp kunnen gebruiken. Nadat hij het verhaal van Fern aandachtig heeft aangehoord spreekt hij liefdevol:
‘Je bent veel verloren. Je man, je stad, je vrienden. Zoveel verlies is nooit makkelijk. Er is ook geen makkelijk antwoord. Je bent wel naar de goede plek gekomen. Verbinding met de natuur en een oprechte gemeenschap gaan het verschil maken. Dat hoop ik.’
De Amerikaanse roadmovie Nomadland doet in veel opzichten denken aan het klassieke meesterwerk van John Steinbeck uit 1939, The Grapes of Wrath (De druiven der gramschap). Ook in deze wereldberoemde roman staan rondreizende mensen, op zoek naar werk, centraal. Maar dan ná Grote Depressie van 1929.
De film Nomadland -die weleens nét zo’n klassieker zou kunnen worden- is echter gebaseerd op een ander boek; op het gelijknamige boek uit 2017 van onderzoeksjournalist Jessica Bruder met als ondertitel: Surviving America In The Twenty-First Century. Bruder woonde maandenlang in een camper en legde meer dan 15.000 mijl af voor haar onderzoek naar de vele rondtrekkende arbeidskrachten in Amerika.
Veel van de mensen die zij onderweg, voor haar boek interviewde -zoals Linda May, de beste vriendin van Fern, en Bob Wells, de vriendelijke, wijze oprichter van de ‘cheapliving-beweging’ – hebben een belangrijke rol in de film gekregen. Ze zijn gewoon zichzelf en vertellen in de film flarden van hun levensverhaal. Het zijn indrukwekkende en ontroerende verhalen die niet zozeer getuigen van verdriet en problemen, maar veel meer van veerkracht en verbondenheid.
De natuur speelt een grote rol in de film. De beelden van het omringende landschap zijn in wazige, gedekte tinten gefilmd en geven Nomadland een melancholische ondertoon. De sfeervolle muziek van de Italiaanse componist Ludivico Einaudi sluit hier mooi bij aan. Het geheel is indrukwekkend. Terecht werd Nomadland, tijdens de recente 93euitreiking, overladen met Oscars. De film werd bekroond als Beste film, regisseur Chloé Zhao won een beeldje voor de Beste regie en actrice Frances McDormand werd onderscheiden voor haar hoofdrol als rondreizende weduwe Fern.
Een film die gezien moet worden. Eerst thuis, zou ik zeggen, en daarna zo snel mogelijk in de bioscoop, om deze mooie film, met de schitterende beelden van het landschap, recht te doen. En omdat het het een indrukwekkend monument is voor iedereen die onderweg is …….. en de wind tegen heeft!
Nomadland, VS, 2020, Regie: Chloé Zhao
Te zien via streamingdienst Disney+ en binnenkort -hopelijk- in de bioscoop.
Over de makers:
Chloé Zhao werd geboren in Beijing, China.(1982) Ze groeide op in Beijing én in Brighton in Engeland. Inmiddels woont en werkt ze in Californie en deelt ze haar leven met twee honden en drie kippen. Eerder maakte zij de speelfilms Songs my brothers taught me (2015) en The Rider (2017). Momenteel werkt ze aan Eternals, een Amerikaanse superheldenfilm.
Frances McDormand (1957) werd al twee keer eerder onderscheiden met een Oscar. Voor haar rol als de hoogzwangere sheriff in Fargo (1997) en voor haar rol als moeder van een vermoorde dochter, die vastberaden aandringt op degelijk politieonderzoek in Three Billboards Outside Ebbing, Missouri . (2018) Frances McDormand is tevens medeproducent van Nomadland.
Wil je nog meer lezen over films? De film Babyteeth, over de stoere, eigenzinnige Milla, maakte diepe indruk op me. En van de Franse film Le Grand Bain, over een heren-synchroon-zwemteam, word ik altijd vrolijk.
Veel lees- en kijkplezier en blijf gezond!